Özel Eğitim Nedir?

Özel eğitim; özel gereksinimli bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak üzere, özelleştirilmiş eğitim programları ve yöntemler ile özel eğitim uzmanları tarafından uygun ortamlarda uygulanan eğitimdir.  

Özel Eğitim Hangi Durumlarda Gereklidir?

Özel eğitime gereksinim duyan bireylerden bahsederken durumu doğru değerlendirmek adına birtakım tanılama sözcüklerini bilmek gerekir.  
Bireyin fizyolojik veya psikolojik özelliklerinde geçici ya da kalıcı hasar oluşmasına zedelenme denmektedir. Zedelenme her zaman yetersizliğe yol açmasa da, çoğu zaman ilgili alanda sınırlı bir kapasite oluşturur.  
Bireyin bedensel ve/veya zihinsel gelişimi aksar, dolayısıyla bir yetersizlik durumu görülür. 
Yetersizlik sebebiyle yaş, cinsiyet, sosyal ve kültürel etkenlere bağlı olarak bireyden beklenen performansı gösterememesi durumuna ise özür/engel denir. 
Birçok bireyin değiştiremeyeceği bireysel farklılıklarına uygun olmayan bir genel sistem içinde yaşaması, özür kavramının halen kullanılmasına sebebiyet vermektedir. 
Risk taşıma kavramı ise bir yetersizliği belirlenmemiş ancak ileride yetersizlik gösterme ihtimali olan bireyler için kullanılır. Riskli çocuk terimi, özellikle okul öncesi dönemdeki erken özel eğitim desteğinin planlanmasında oldukça önemlidir. 

Tanılama / Etiketleme 

Gelişiminde herhangi bir aksaklık olduğu tespit edilen bireyler, standart değerlendirme ölçekleriyle test edilip en uygun tanılamayı almaktadır. Peki bu tanılama/etiketleme neden yapılır? 
Bazı görüşlere göre etiketleme, özel eğitime gereksinim duyan kişiler için uygun hizmetlerden yararlanmasının önünü açarak destek eğitime ulaşabilir kılmak açısından gereklidir. Ancak bu etiketleme ve sınıflandırmaların ayrışmacı ve damgalayıcı bir dil oluşturarak özel gereksinimli bireylerin toplumsal ilişkiler açısından işini zorlaştırdığı çokça görülmektedir. 
Alternatif bir çözüm olarak sınıflandırmasız yaklaşımları benimsemek mümkündür. 
Bu sayede bireyin yetersizliğine odaklanmak yerine öğrenme ihtiyaçlarını ön plana alarak beceri alanları ve takip edeceği programa göre sınıflamak daha doğru, daha “önce insan” anlayışına uygun olacaktır. 

Özel Eğitime Gereksinim Duyan Bireyler Kimlerdir? 

Farklı eğitim gereksinimleri, bireysel olarak planlanmış eğitim programlarını gerekli kılan çocukların, özel eğitime gereksinimi olan çocuklar olduğu belirtilmektedir. S. Eripek (2005)
Özel gereksinimi olan bireylerin her birinin yaşadığı yetersizlik türü ve dereceleri, bireysel özellikleri birbirinden farklı olduğundan bir genelleme tanımı yapmak mümkün değildir. 
Normal gelişim gösteren bireyler için hazırlanmış herhangi bir eğitim ortamından yetersizlik sebebiyle faydalanamayan herkes için özel eğitim uygulamaları gerçekleştirilmelidir. 
Ülkemizde Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinde (MEB,2006) özel gereksinimli çocuklar, aşağıdaki başlıklar şeklinde sıralanmaktadır:
•    Zihinsel yetersizlik
•    İşitme yetersizliği
•    Görme yetersizliği
•    Ortopedik yetersizlik
•    Sinir sisteminin zedelenmesi ile ortaya çıkan yetersizlik
•    Dil ve konuşma güçlüğü
•    Özel öğrenme güçlüğü
•    Birden fazla alanda yetersizlik
•    Duygusal uyum güçlüğü
•    Süreğen hastalık
•    Otizm
•    Sosyal uyum güçlüğü
•    Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu
•    Üstün veya özel yetenek   

Özel Eğitim Personeli Nasıl Çalışır? 

Özel eğitim danışmanları olarak; akademik, sosyal, bilişsel, psikomotor, davranış bozuklukları,dil ve konuşma alanlarında yetersizliğe sahip bireylere bireyselleştirilmiş programlar aracılığıyla destek hizmet sunmaktayız.  
Ayrıca özel eğitimin yanı sıra; çalışılan beceri veya kavrama uygun materyal hazırlama, ev, okul, sosyal yaşam alanlarına yönelik uyarlamalar da yapmaktayız. 
Özel gereksinimi olan bireyin ailesi ve/veya bakım verenini bilgilendirme, eğitme ve serbest zaman eğitimi gibi konularda da rehberlik yapmaktayız. 
Bireyin önce kendi yaşam alanı içinde daha sonra da toplumda bağımsızlaşması ve tüm yeterliliklerini ortaya çıkarmasına yardımcı olabilmek açısından en öncelikli kişiler olan temel bakımverenlerle birlikte yürütülecek sürecin, en doğru yaklaşımı içerdiğine inanmaktayız.