Duygu ve Davranış Bozuklukları
Duygu ve davranış bozuklukları genelde ilk olarak okul çağına gelmiş çocuklarda tanılanmaktadır.
Duygu ve Davranış Bozuklukları Belirtileri Nelerdir?
• Araştırmalar, bu bozuklukları sergileyen çocukların %50’den fazlasının öğrenme güçlüğü sergilediğini söylemektedir. Akademik başarısızlığın altında yatan nedenler sorgulanmaya başlandığında buna eşlik etmekte olan sosyal uyum problemleri de karşımıza çıkmaktadır.
• Erken çocukluk döneminde yaşadıkları problemlerin üstesinden gelemeyen çocuklarda içe kapanma, sosyal paylaşım alanlarında kendini sınırlayıp duygusal gelgitler yaşama gibi belirtiler görülür.
• Daha sonra bu problemlerin bir yansıması olarak karşı gelme, kurallara itaatsizlik, saldırganlık ve öfke nöbetleri gibi dışadönük problem davranışlar sergilenmektedir.
Bu problem davranışların kökeni incelendiğinde 3 ana başlık üzerinde durulur:
• Biyolojik faktörler,
• Aile ile ilgili faktörler
• Okul ile ilgili faktörler olarak sıralanabilir.
Duygu ve Davranış Bozukluklarında Tanı & Değerlendirme Nasıl Yapılır?
Duygu ve davranış bozukluğu olan bireylerin tanılama ve değerlendirilmesi için çeşitli yöntemler vardır.
• Problemlerin kaynağı ve işlevinin gerçekten anlaşılması için ekolojik bir değerlendirme önem taşır. Ekolojik değerlendirme, çocuğun içinde yaşadığı çevre ile bir bütün olarak görülmesi ve davranışlarının çocuğun çevresi ile olan ilişkisindeki rolünün anlaşılmasıyla gerçekleşir.
• Değerlendirme sürecinde farklı uzmanlar bir arada çalışmalıdır.
• Okul ortamında akademik başarı üzerine ve sosyal beceriler üzerine yapılan değerlendirmeler birbirinden ayrı tutulmamalı, birbirlerinin tetikleyicisi olabileceği mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.
• Gerekli gözlemler neticesinde, problem davranışların öncesi ve sonrasında ne olduğunun belirlenmesi, problem davranışın bireyin yaşantısındaki işlevi ve davranışın hangi düzeyde ortaya çıktığı belirlendikten sonra, davranışın işlevinin yerini dolduracak olumlu davranışın belirlenmesi ve destek sağlanması adımları takip edilir.
Duygu ve Davranış Bozuklukları Testleri
Türkiye'de duygu ve davranış bozukluklarının belirlenmesinde kullanılan başlıca standart testler şu şekildedir;
• Çocuklarda ve Gençlerde Davranış Değerlendirme Ölçeği (6-18 yaş)
• Anne baba formu ve Öğretmen formu
• Conners Dereceleme Ölçekleri
• Sosyal Beceri Değerlendirme Ölçeği
• Gözden Geçirilmiş Davranış Problemleri Kontrol Listesi