Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

•    Gelişimsel dönem kriterlerine uygun olmayan biçimdeki aşırı hareketlilik ve yerinde duramama
•    Dikkat eksikliği / dağınıklığı
•    Odaklanamama
•    Dürtüsel olarak ortaya çıkan davranışlarda bulunma 
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluklarına müdahale edilmediği takdirde akademik, sosyal ve psikiyatrik problemlere yol açar.
DEHB tanısı konulabilmesi için; 
•    Belirtilerin 7 yaşından önce başlaması
•    Kalıcı ve sürekli olarak görülmesi (en az 6 ay) 
•    Genellenmiş olması (ev, okul, sokak gibi birden fazla ortamda görülmesi) gereklidir. 

 Genel olarak 3 farklı tipte görülür. 
1.    Dikkat eksikliğinin ön planda olduğu tip:
 Odaklanma ve dikkati sürdürmeyle ilgili problemler görülür. Unutkanlık da beraberinde gelir.

2.    Hiperaktivite ve dürtüselliğin ön planda olduğu tip: 
Aşırı hareketlilik ile birlikte bekleme, erteleme gibi davranışları gerçekleştirememe görülür. 

3.    Birleşik tip: 
Karma DEHB de denir. Her üç alanda birden (dikkate eksikliği, hiperaktivite, dürtüsellik) problem görülür. 
  

Belirtiler:

•    Dürtüsellik: 

Okul öncesi dönemde oyuncakları diğer çocuklardan çekip alma, şiddet gösterme, anne babadan aniden uzaklaşma gözlemlenir.
Okul döneminde sınıfta izinsiz konuşma, kendini uygun olmayan biçimde ifade etme, fiziksel kavgalara girme görülebilir. 
Ergenlik döneminde sigara, alkol, madde kullanımı, fevri davranışlar ve kazalar, erken dönem istenmeyen gebelikler yaşanabilir. 
Yetişkinlikte ise ani duygu değişimleri, öfke patlamaları, düşünmeden fazla miktarda harcamalar yapma, iş ve özel hayatla ilgili kararları düşünmeden alma, fiziksel şiddet gösterme ve trafik kurallarına uygun olmayan biçimde davranma görülebilir. 

•    Dikkat Eksikliği: 

Erken çocukluk döneminde etkinliklerden çabuk sıkılma, anlatılanı dinlememe, sıralı yönergeleri takip etmeme ya da anlamama, hareketsizlik gerektiren ortamlarda huzursuzluk ve gerginlik görülebilir.
Okul dönemine geçildiğinde ise ödev ve aktivitelerde detaylara dikkat etmeme ve sıklıkla hata yapma, eşyalarını kaybetme, zihinsel çaba gerektiren aktivitelerden kaçınma, çevresel uyaranlardan fazlaca etkilenme, organize olamama durumlarıyla birlikte akademik başarısızlık yaşanabilir. 
Yetişkinlik dönemine geçildiğinde, sınırlı zamanlı işleri yetiştirememe, işlerini erteleme, zaman yönetimi konusunda başarısızlık, bir anda birçok işe girişerek bunları sonlandıramama ve bir yakınının sürekli kendini organize etmesine ihtiyaç duymaya sıklıkla rastlanır. 

•    Hiperaktivite: 

Yerinde duramama, sürekli koşuşturma, tırmanma, sürekli olarak konuşma ve karşısındakini dinlememe en belirgin özelliklerdir. 
 Yapılan çalışmalar hiperaktivitenin yaş ilerledikçe azaldığı ancak dikkat eksikliği ve dürtüselliğin yaşamın ilerleyen zamanlarında da devam edebildiğini göstermektedir. 
 DEHB tedavi aşamasında çocuk, aile ve okul bir bütün olarak hareket etmelidir. Çocuğun davranışlarının anlaşılması, ona kızmak yerine ihtiyaç duyduğu biçimde öğretimin yapılandırılması, dikkatini yönlendirme ve sürdürmeye yönelik çalışmalarla desteklenmelidir. Gerekli durumlarda ilaç tedavisi kısa ve orta vadede etkili sonuçlar vermektedir. Bu süreçte anksiyete, depresyon, düşük öz saygı, öfke nöbetleri, agresif davranışlar da eşlik ediyorsa mutlaka bir psikoterapi desteği de alınmalıdır.